Niet alleen direct betrokkenen ervaren rouw
1973
Ik was 4 jaar oud en mijn oudste zus ging trouwen. Wat dat betekende wist ik niet maar er zou bij ons thuis een groot feest zijn en er waren mooie jurken voor ons gemaakt. Ik was bruidsmeisje en had een snoezig boeketje bloemetjes.
Van de dag zelf herinner ik me niets maar het moment dat bruid en bruidegom het feest verlieten om aan hun huwelijksreis te beginnen zal ik nooit vergeten. F en mijn zus zouden na het feest op vakantie gaan en als ze terugkwamen zouden ze samen in hun flatje gaan wonen. Dat nieuws sloeg in als een bom. Hoezo ging mijn zus ergens anders wonen? Dat was me niet duidelijk, waarom vierden we dan feest? Ik was ontroostbaar.
Gelukkig zag ik ze regelmatig. Elke zondag kwamen ze op visite en ik ging er vaak logeren. Soms mocht ik zelfs met ze mee op vakantie. Ik was mijn zus en F niet kwijt, het was anders, dat wel.
Van de tijd voordat ze trouwden kan ik me niets meer herinneren. In mijn beleving hoorde F er net zo bij als mijn 3 zussen, voor mijn gevoel was hij gewoon mijn broer.
Ruim tien jaar later gingen ze scheiden. Ik wist wel wat dat betekende. Ik kende een paar kinderen waarvan hun ouders gescheiden waren. Hoe dat voelde en wat daar de consequenties van waren daar had ik geen idee van maar dat werd me al heel snel duidelijk. F hoorde er plotseling niet meer bij. Ik begrijp heus wel dat ze hun ‘kleine zusje’ niet vertelden over hun huwelijksproblemen en wat er allemaal speelde maar ik werd voor een voldongen feit gesteld. F verhuisde, ging in België wonen en afscheid nemen was er niet bij.
Ik miste hem vreselijk, snapte er niets van. In die tijd waren er geen mobiele telefoons, kon je nog niet face-timen, was er nog geen internet en ook geen Google Maps. Iemand moet het hem verteld hebben want op een dag zat er een getypte brief voor mij bij de post. Het was van hem. Hij had gehoord dat ik hem zo miste en hij hoopte dat deze brief de pijn een beetje zou verzachten. We hebben een tijdje op die manier contact gehouden en ik besloot dat ik hem wilde zien.
Na school ben ik naar het station gefietst en heb ik uitgezocht hoe ik in België zou kunnen komen, welke bus ik nodig had en stiekem ben ik ernaartoe gegaan. Het was vroeg donker en ik had geen idee waar ik was (mij ouders trouwens ook niet). Hij was gelukkig thuis, hij niet alleen, zijn nieuwe vriendin was er ook. Ze was aardig maar hé, dat had ik niet verwacht. In mijn lijf ontvouwde zich langzaamaan een gigantische strijd, de spanning van het stiekeme reisje, niet precies weten waar ik was, héél goed weten dat ik iets deed dat thuis ècht niet gewaardeerd zou worden, hem ontmoeten na al die tijd en dan ook nog de nieuwe vriendin…….pfffff.
Van de terugreis weet ik niets meer en hoe mijn ouders gereageerd hebben weet ik ook niet meer maar dat gevoel, dat nare gevoel, dat vreselijke besef dat we hem echt kwijt waren kroop in elke vezel van mijn lijf. Vanaf dat moment kon ik de realiteit pas onder ogen zien en moest ik accepteren dat onze familie een andere vorm had gekregen. Pas toen alle emoties gezakt waren, kon ik weer verder maar in mij was iets wezenlijk veranderd.
Ik denk dat iedereen zich er wel iets bij kan voorstellen dat als een relatie stuk loopt er rouw bij komt kijken. Bij de partners natuurlijk, bij hun kinderen maar zeker ook bij hun ouders, broers en zussen, overige familieleden en ook bij vrienden alhoewel dat niet zo vaak wordt gezien als rouw. Er is immers niemand dood. Toch maak je een soortgelijke rouwreis door. Je moet de werkelijkheid onder ogen zien en de pijn van het verlies ervaren. Je moet je aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid en opnieuw leren genieten.
Aan alle docenten, leidinggevenden, managers, iedereen die in vertrouwen genomen wordt zou ik willen meegeven om eens verder te vragen wanneer een leerling, een medewerker, een collega, een buurvrouw of een vriend je verteld dat iemand binnen zijn of haar familie gaat scheiden. Luister naar wat de ander te vertellen heeft. Geef de ruimte om zijn of haar verhaal te doen, het helpt bij de verwerking en kan voorkomen dat ongeuit verdriet vast komt te zitten.
Soms voel je het gewicht van de last die je met je meedraagt pas als het van je schouders wordt getild.